par Bea Sallaberri-ren gogoetak.
Eskapa naiteke beste batek zioena aipatuz : « Abertzaleak gara, ‘aberria ala hil’ galdetzen digutenen aberria hautatzen dugulako beti ». Alta, jarri gaia seriosa zaidanez, ariketa egiten entseatuko naiz : potoloa zait politikan ez bainiz jarraikia, hortik nihaurrenaz ere gogoetatzeko parada da bide batez.
Hurbilpen sistemikoan, abertzalea, nonahikoa, nazionalista da, nazio bati atxikia eta defendatzen duena. Nazioa bera, hiru elementuk definitzen dute: lurraldeak, hizkuntza/kulturak eta jendeak. Horiek hola, edozein eta edozerren kontra egin baino lehen, abertzalea da lurralde baten eta jendearen alde ari dena, horko kulturari fidela. Elementu banagaitzak dira hiruak. Iparraldeaz hitz egitean, de facto, Euskal Herriaz ari gara eta mailan horretan garatzeari pentsatzen. Gurean badakigu hizkuntza dela bereizten eta gure artean lotzen gaituen elementu identitario indartsuena. Herria euskararekin pentsatu beharko da, euskaldun izanik edo ez, Arzalluz-ek aski ontsa azaldua digu azken asteetan. Jendeari doakionez berdintsu, gure proiektuak gure jendeari eta errealitateari egokiturik garatu behar ditugu, jende horren interesetan, berdintasuna bultzatuz, erran dezagun, herri ukatu batekoak izanik, xumearen alde beti.
Gero bada proeiktu abertzalearen garatze bidean eman diren estrategia desberdinen kontua. Maiz biziki desberdinak. Batzuk euskara bigarren mailan uzten dute, garapen ekonomikoari inportantzia emanez edo ezagupen instituzionala garrantzitsuena dela konbentziturik, beste batzuek independentzia eta euskal Estatuarena dela aterabide onargarri bakarra, beste batzuek oraino dena salbatu beharko dela edo deus, batzuk politikan ez dela denborarik galdu behar eta gauzak ‘egin’ behar direla,… Estrategi guzi horiek, nahi ala ez, bakoitzak ekarriz berea, Historiaren parte dira. Aitortu behar da, azken urteetako bilakaera, estrategia horiei zor zaiela, horiek baitituzte Euskal Herriaren aldeko ideiak sozialisatu eta gizarteko hainbat eragilek berenganatzea ahalbidetu. Arrangura bat baldin badut, hau da : estrategia horien deklinatze eta biderkatzean, ez ote garen galduko ? Ez ote gaituen barnetik aldatu nahi dugun sistema honek jadanik irentsiak ? Ez dugunez elementu bakar batzuei inportantzia emanez anitz galduko?
Sentsibilitate politikoei doakienez ere bada zer erran.
Hasteko, aldarrikapen abertzaleak sozialisatzearekin, hasieran aldekoak ez ziren tendentzia batzuetaraino heldu dira; paralelloan abertzale batzuek egitura politiko frantsesak integratu dituzte ere. Horren adibide garbia da azken asteetan lurralde kolektibitate baten aldeko mugimenduaren mahaiko kideen aniztasuna. Gaurko egunean abertzale gisa autodefinitzen direnen koloreak anitzak dira : ezkertiarrak, anarkistak, erdi zentristak, UMPkoak berdin, ideia abertzale batzuk berenganaturik dira. Pertsonalki, nahasgarria eta sinesgaitza zait, bi nagusi nekez zerbitza daitezkeelakoan.
Bestalde, haratago, nekeagoa zait oraino alderdi abertzale bati « ezker »-rekoa delako kalifikatzailea gehitu beharra : alderdi edo pertsona abertzale baten ideologiak ezkertiarra behar luke, logikoki. Abertzalea populu minorisatu batekoa bada, hemengo eremuak, kultura eta jendeak defendatzen baditu, ezkerrekoa behar du eta minorisatuaren interesetan aritu behar du, bai Euskal Herrian, bai hemendik kanpoko edozein problematikan hitz edo esku hartzean. Sozialki, ekonomikoki, politikoki, lekuko jendearen alde bagara, xumeen aldekoak, nekez defenda dezakegu jende hori gure diskurtsoak eta eginak ez badira ezkerrekoak, gure ikuspegia iraunkorki lekukoaren garapenarena behar baita, sostenigarria eta solidarioa. Ezin da ahantzi herri honi kaltegarrienak liberalismo eta kolonialismoa direla betidanik.
Gero konkretuki, abertzale izatea egun guzietakoa da, eleetatik aparte, norekin ari zaren, zein helbururekin, nolako desmartxan, zer egiten duzun, zer kontsumitzen eta abar… Dudarik gabe, zailena pentsatua eta egina bat etortzean izanen da, hautu eta ogibideak euskararen aldeko mugimenduetan naukate, ene praktikek erran ditudan guziekin bat egin dezaten ahalegintzen naiz, bururaino eramaten eta koerenteki jokatzen: kultura, kontsumo, jokamolde, engaiamendu… -en aldetik eta hor da konplikatzen afera.