par 
Enbata Hilabetekariko Sar Hitza
Mixel Berhoko joan zauku. Hitz hauek idaztean senditzen dut zer nolako zuzengabekeria sortu duen berri honek. Hiltze gehienetan bezala naski, famili, lagun eta hurbilekoentzat, gertakari horiek bizituak izan behar dira jakiteko zer minak, zer ulertezinak, sortzen dituzten. Zonbait astez, izigarri laster, eritasunak eraman du Mixel. Hola da. Onartu behar. Besterik ezin egin. Aski da ikustea nola omendua izan den eta irratietan, egunkarietan, eta ehorzketetan, ulertzeko zer inarrosaldia izan den.
Mixel noiztenka, Berhoko deitzen ginuen ere. Neretzat, sindikalista edo militantea izan aintzin, laborari bat zen. Laborari bat, “L” larri edo nagusi batekin. Ekartzen zituen, laborariei lotzen dituztan kalitate edo ezaugarri guziak: indar lasaia, pragmatismoa, zentzu ona, iraunkortasuna…
Oroitzen naiz, bilkura batzuetaz, Batera munduan, nun ateratzean, batek edo besteak, bilkura baloratzeko momentuan botatzen zuen: “To, beharrik hor ginuen Berhoko” edo zentzu bereko zerbait. Ez zen beste partaideak txarrak izan zirelakotz, ez, bainan zerbait gehiago ekarri zuelako bilkurako momentu batean. Dena aldatzen duen delako gauza ttipi hura. Gauza azkarren erraiteko manera. Gauzen ikusteko gaitasun desberdin bat. Hesien gainetik salto egiteko indarra. Hola zen Berhoko. Gizon isila. Ez zen gehienetan lehenetan mintzo. Hartzen zuen behar zen urruntasuna mintzatu aitzin. Beti hola zenez, ez dakit, hasteko eta bat, gure bilkuretan hala zen. Bada esaldi bat, neretzat Mixeli lotua, usu entzuna dakotana eta orain arte erranak biltzen dituena. Nerea egina dutan esaldi bat. Erabiltzen dudalarik, beharrezkoa dut azpimarratzea “Berhokok erraiten duen edo erraiten zuen bezala…”. Nundik ateratzen den, nundik heldu den, norek errana zuen, zertarako edo zergatik ez dakit. Eta ez dut, gaur ere, gehiago jakin nahi. Berhokoren esaldia da, eta hala geldituko da! “Bataila bat irabazi nahi duenak, bere etsaiak baino minuta bat gehiago iraun, atxiki behar du”.
Beti oroituko naiz lehen aldikotz entzun nuelarik esaldia. Ez dakit zoin ministrok edo berdin prefetak ezeztatu zituen gure lanak. Bortizki eta fermuki. Ondoko bilkuraren giroan senditzen ahal zen tropak handizki hunkiak zirela, motibazionea ttipitua eta gure etorkizuna hitsa… Mixel mintzatu zen. Kalmeki eta denbora hartuz. Hitz bakoitza nehurtuz… “Bataila bat irabazi nahi duenak, bere etsaiak baino minuta bat gehiago iraun, atxiki behar du”.
Izan behar zuten hitzak izan ziren, urrunago ikusteko, gutan gehiago sinesteko. Hitz sinpleak naski. Bainan indarrez, indar lasai batetaz, pragmatismoz, zentzu onez beteak… Esaldi horrekin ezin da galdu. Horrelako esaldiekin, ateak, irekitzen dira, laborantza ganbarak, eraikitzen dira, herri baten ezagutza eta presoen etorkizuna bake prozesu batetan lantzen. Milesker Mixel. Adiorik ez.