2023ko Tourra Baionan.

Euskal Herria karta postala da!

Enbata Hilabetekariko Sar Hitza - Uda huntako irudi nagusietarik bat Euskal Herrian, berdin nagusiena, izan da naski, Frantziako itzuliaren hastapena Bilbotik eta ondotik izan diren hiru egunak Bizkaia, Gipuzkoa eta Lapurdin barna. Kirola maite ukan ala ez, denek ikusi ditugu irudi horiek. Milaka lagun bilduak bide bazterretan, ikurrinak eskuetan, liranja kolorezko kamisetak jantzirik. Irudi horiek munduko itzulia egin dute. Zenbait egun berantago, Iparraldeko herri batzuetan atera ziren salaketa batzuk, espekulazioaren aurka, euskal herria ez dela karta postal bat. Ez dakit bi gertakarien artean loturarik baden baina interesgarri iduritzen zait biak lotzea.
Euskal Herria agertu da mundu osoan, bere nortasunarekin, bere ikurrinarekin, bere giroarekin. (...)

Aberastasunen banaketa

Enbata Hilabetekariko Sar Hitza - Gertakari batzuek markatzen dute gizartea, eta horietarik zenbaitek belaunaldi oso batzuk. Duela berrogeita hamar urte, Ezpeletako kasko batean, zuharretako lepoan xuxen izateko, hiru gorputz atzemanak izan ziren. Hiru Maliar, akiduraz et gosez han hil ziren.
Berrikitan gertakaria berriz aipatua izan da, Ezpeletar batzuek nahi ukan baitute gertakaria ez dadin ahantzia izan. Adin bateko herritar guziek ezagutzen dute historia, beste zenbaitek zerbait entzuna, baina belaunaldi gazteenek eta kanpotik etorri egoiliarrek ez. Berrogeita hamar urte barne gertakaria ezeztatua izan balitz bezala. (...)

Gaurko azalkeria

Enbata Hilabetekariko Sar Hitza - Harritzekoa zait ikustea zein mundutan bizi garen. Maila guzietan. Gauza guziak nahasi gabe eta bakoitzari bere berezitasuna utziz.
Milioiak eta milioiak aurkitzen dira gerla baten diruztatzeko, beste hainbeste ekonomia hauskor batzuen laguntzeko baina diruztatze iturriak hesten dira arlo sozialetara iristean. (...)

Iparralde ttipi bat

Enbata Hilabetekariko Sar Hitza - Lurraman. Berriz ere plazer ukan dugu Biarritzeko Irati gelara itzultzean Lurrama normal baten bizitzeko. Arbonako Lurramak oroitzapen ona utzirik ere, gehiago borroka egun gustuarekin haatik, ez zuen Irati gelako Lurramak ekartzen duen handitasun berezi hori erakutsi. Iduri du Irati gela Lurramarentzat pentsatua izan dela.
Lurrama eskaintzean, Euskal Herriko Laborantza Ganbarak nahi ukan zuen laborantza modelo bat sustatu, berak bultzatzen duen modeloa. Urtez urte, Lurrama Iparraldeko hitzordu nagusi bilakatu da, eta ez bakarrik laborarien hitzordua, herri baten hitzordua ere. (...)

Jendetsuak, alaiak, garbiak. Euskaldunak?

Enbata Hilabetekariko Sar Hitza - Baionako bestak iragan dira. Jendetsuak, alaiak, garbiak, antolatzaile eta arduradunen ikuspuntutik bederen. Bakoitzak nahi duena pentsa dezake baina Baionako bestek ez dute nehor axolagabe uzten. Maite ditugu asko edo gaitzesten. Ez da ere Baionako bestak egiteko manera bakar bat, badira asko.
Zer ekartzen digu jakiteak Baionako bestak frantziako lehenak edo Europako hirugarrenak direla jendetzaren aldetik? Zergatik ez gogoetatu zer bilaka daitezkeen Euskal Herriko bestarik ederrenetako horiek, denei irekiak izanez, denentzat antolatuak? (...)

Zer ikasi dugu?

Enbata Hilabetekariko Sar Hitza - Oroit gaitezen nolako inarrosaldia bizi izan genuen koronabirus garaiko konfinamenduekin. Ez da hain aspaldikoa. Harritu ginen gertakariaz, ulertezina gertatzen ari zen... Eta orduan anitzek pentsatu genuen gauzak aldatzen ahalko zirela, gauzak aldatuko zirela. Entzun genuen beste mundu bat posible zela, beste lehentasun batzuekin.
Nehork ez du gehiago pandemia aipatzen. Beste zerbaitetara pasatuak gira. Ahantziak ditugu hartzen ahal genituen erabaki berriak. Segitzen dugu lehen bezala bizitzen, deus gertatu ez balitz bezala. Pandemia urrundu zaigu eta hala ere ezin erran gauzak hobetzen ari direnik. Larrialdi argi guziak gorrian ditugu: sozial arloa, ingurumena, klima aldaketa, hizkuntza, presoen egoera, etxebizitza, garraioa, elikadura, laborantza, etab… sail guzi horietan larrialdi alerta piztua da.... Ekainaren 12 eta 19ko legebiltzarreko hauteskundeak izanen dira momentu berezia, huts egin ezina. Bakoitzak ulertu behar du non diren hautagaien arteko desberdintasunak, bakoitzak ulertu behar du nolako arriskuak izan daitezkeen bozkaren arabera. Eta bozkatu behar du. (...)

Mezu aldaketa…

Enbata Hilabetekariko Sar Hitza - Urtarrilaren 8an Bakebideak aldarrikatu bezala, 200 lagunek gauzatu dute lehen desobedientzia egintza Baionako Suprefeturan, joan den ortziralean, otsailaren 18an. Adin guzietako hainbat gizon ta emazte prest agertu dira aurre egiteko polizia indarrei eta, azpimarratu behar dena ere, eguraldiari.
Aski argiki adierazia izan da bukaerako mintzaldian, lehen ekintza bat baizik ez dela izan ortziralekoa. Beste batzu izanen dira, desobedientza maila igotuz. Ondokoa apirilaren bata eta bian konfirmatua izan da jada. (...)

Espekulaziorik ez! Azalkeria ez!

Enbata Hilabetekariko Sar Hitza - Herrian lan eta bizi! Ez da gaurko lema.
Azpimarratu behar dugu zonbait hamarkada beharrezkoak izan direla gizartea biltzeko Baionako karriketan, hain kopuru handian, etxebizitzaren eskubidea aldarrikapenaren gibelean. Zonbait urte eta Covid pandemiaren laguntza. (...)

Nork daki?

Enbata Hilabetekariko Sar Hitza - Bakoitzak eraikitzen du bere nortasuna hautu batzu eginez, ikusmolde batzu beretuz. Gai batzuk sortzen dituzte beste batzuk baino eztabaida gehiago. Horietan gai batzuk zatikatzen ahal dute gizartea, bizpahiru partetan, ezin edo nekez ber-hurbiltzen ahal diren talde batzutan.
«Badakit ez dakidala, ez dakidana» (Marguerite Yourcenar). Esaldi sinple bat iduriz, bainan naski, edozoinek bereganatu behar lukeena. (…)