29/04/2024

Auteur/autrice : Ainize Butron

ActualitésArticlesChroniquesChroniquesCommuniqués de presseComprendreCourriers des lecteursCultureDessinsEnbata zikinaFocusInfosKlixkaL'oeil de TartaroLivresOpinionPikutaratPresoakRessourcesSolidaritésTartaroTartaro s'est étonnéTartatweetTribunes Libres

Aro berria

Ainize Butronpar Ainize Butron
Enbata Hilabetekariko Sar Hitza - “Harro herri korrika” entzun da aho zabalka azken asteotan Euskal herriko xoko guztietan. Eta euskararen aldeko besta erraldoi horretan sortu harrotasunarekin, aro berria behingoan onartua dela entzuteko gogoa piztu zaigu ere. (...)2016ko abenduaren 16an Luhuson Mixel Berhokoirigoin, Mixel Bergouignan, Michel Tubiana, Stéphane Etxegarai « Etxe », Txetx Etxeberri eta Béatrice Molle-Haranen eskutik herri honi bakean bizi ahal izateko eskubidea ireki zitzaion etorkizunari begira jartzeko aukera emanez.
Luhusoko ekimenari esker herri honek berreskuratu duen harrotasunaren izenean apirilaren 3an bertan Euskal Herriko xoko guztietan aho zabalka aritu beharko dugu “harro herri” deiadarkatuz Txetx Etxeberri eta Béatrice Molle Haran behin betiko zurituak izan daitezen. (...)

Utopia

Ainize Butronpar Ainize Butron
Enbata Hilabetekariko Sar Hitza - "Euskara da gure territorio libre bakarra" zioen Joseba Sarrionandiak 1992an argitaratu kartzelako olerki liburuan. Esaldi hori gogora etorri zait Beskoitzeko herriko etxearekin berriki Ikastola berritzeko (edo hobeki erranik eraikitzeko) sortu den tirabirarekin. Sarrionandiak esaldi hori testuinguru berezian idatzi zuen, Beskoitzen gertatzen ari denarekin deus ikustekorik ez zuena. Baina, euskaraz trukatzeko edo sinpleki mintzatzeko territorio libre edo aske bat lortzea euskaldun ororen amets batean edo utopian kokatzen den zerbait da, bereziki Ipar Euskal Herriari dagokionez.
Territorio libre bat non gaztelaniaz zein frantsesez bezalaxe euskaraz zailtasunik eta oztoporik gabe hitz egiteko edo bizitzeko aukera legokeen. Lurralde bat non gure haurrek, guhaurk zein euskaldun orok euskaraz ikasteko, lan egiteko eta bizitzeko hiztun eta herritar gisa dugun eskubidea ez genukeen etengabe urraturik ikusi behar. (...)

Maskulinitateaz…

Ainize Butronpar Ainize Butron
Enbata Hilabetekariko Sar Hitza - Uda izaten da aktualitate gutiko garaia. Urte kargatu baten ondotik atsedenaldiaz gozatzeko norberak duen beharraren marka da eta ez baitezpada udan deus errateko ez dagoela. Zeren udak eman du zer eztabaidatzeko bidea: nazioartean gerlak,lehorte izugarriak eta tenperatura errekorrak, espekulazioaren aurkako borrokak, edota alokairuen mugatzearen dispositiboa gure lurraldean finkatuko dela berriki frantses etxebizitza inistroak egindako adierazpenak...
Guziek merezi dute gogoeta, baina, maskulinitatearen indarraren adierazpen beharrari eta genero indarkeriar helduko diogu. Eta berezikiago maskulinitate adierazpen gehiegikeriak bultzatzen duen gizarte ereduaz. (...)
2023ko Aberri Eguneko kontzertua

Maratoia

Ainize Butronpar Ainize Butron
Enbata Hilabetekariko Sar Hitza - Maiatzeko Enbataren ale honekin hilabete bateko manifestaldi-ospakizun-aldarrikapen maratoi euskal-abertzaleari amaiera ematen diogu. Eta, batek baino gehiagok pentsatuko zuten uf! biziraun dugu!
Apirilaren 1ean etxebizitzaren aldeko eskubidearekin hasita, Aberri egunarekin segituz, eusko Egunari helduta, euskararen aldeko manifestalditik pasata, eta ohiko Nafarroaren egunarekin amaituz, asteburuz asteburu milaka lagun elkartu dira ekimen ezberdinetan. Eta, horiei guztiei gehitu behar diegu, ahantzi gabe, erretreten erreformaren aurkako asteroko zeharkako manifestaldiak. Guzti horretaz bilana egiterakoan bi ildo hartu daitezke, bata bestearen aurka ez doazenak baitezpada. (...)

Burua erronkaz beterik

Ainize Butronpar Ainize Butron
Enbata Hilabetekariko Sar Hitza - Ondoko hilabeteetan datorzkigunak hitz labur batzuekin laburbildu behar bagenitu, honako hauek baliatuko genituzke: erronka berriak, edo desafio berriak. Anitzak dira mugimendu abertzale, ezkertiar, alternatibo, euskaltzale eta abarrek, urtero, esanguratsuak zaizkien gaiak pil pilean mantentzeko edo injustizia bati aurre egiteko bultzatzen dituzten ekimen eta ekintzak. Baina, 2023 urte honetan datorzkigun hitzorduek bide orria hozka batez goratzen dute eta funtsezko eztabaida batzuk mahai gainean jartzen. Hori bereziki egia da mugimendu abertzaleak bere buruari finkatu dizkion helburuekin, Bagira prozesuaren bidez abiatu gogoetak ondoko urteotako mugimendu abertzalearen ildo politikoaren marraztea baitu helburu.
2023 urte hasiera honetako gai horien ildo politikoek finkatu epeek puntu amankomunak dauzkate. Eta Apirileko hilabeteak epeei dagokienez garrantzi berezia izango du. (...)

Aniztasunaren ispilu

Ainize Butronpar Ainize Butron
Enbata Hilabetekariko Sar Hitza - Gutxitan izaten da aukera Euskal Herrian dagoen aniztasuna plazaratzen duten irudiak begiztatzeko. Bereziki Ipar Euskal Herriari dagokionez.
Gogoratu dezagun, aniztasunaz mintzo garelarik, izan ere, kolorez eta jatorriz zabala den gizarte baten bidez islatzen den hori dela, eta, Hego Euskal Herrian ez bezala, Ipar Euskal Herrian ez da oraindik eman elkartze horren irudirik. Edo, behintzat ez da orain arte sekula islatu. (...)

Crescendo

Ainize Butronpar Ainize Butron
Enbata Hilabetekariko Sar Hitza - Indarturik atera da joan den uztailaren 23an Bakegileak, Ipar Euskal Herri osoan iragarritako blokeo egunak izandako arrakastari begira, eta indarberriturik ere atera dira militanteak ekimen horretan parte hartzeak sortu baitie griña eta gogoa. Prefetak debekuaren mehatxua zabaldurik ere, ehundaka herritar kalera, bideetara, zubietara eta trenbideetara atera dira handizki erakusteko desobedientzia zibilaren bidez ekintza indartsuetan parte hartzeko asmoa badutela. Ondoko hitzordua datorren irailaren 22an iraganen den Jakes Esnal eta Ion Paroten baldintzapeko askatasun eskaeraren ebazpen eguna kari finkatu du Bakegileakek.
Baina, uda honen hasierako gertakariak erakusten ari dira, hain zuzen ere, muzin egite horren aitzinean herritarrek erantzuteko duten bide eraginkorrena bai dela kalera ateratzea eta, ekintzaz ekintza determinazioa erakustea. (...)

Ongi da… ala ez…

Ainize Butronpar Ainize Butron1
Enbata Hilabetekariko Sar Hitza - Frantses hauteskunde horien bigarren itzulia izan aurretik han eta hemenka zenbait gogoeta entzun eta irakurri ahal izan ditugu ezkerreko jendeengandik zein abertzaleengandik ere Macron ez bozkatzeko argudioak luzatu nahian: Macronek euskararen eta Euskal Herriaren aurka egin dituenen ondotik zigortu beharra dagoela; hauteskunde horiek ez direla gureak gu euskal herritar bezala ez diegula hauteskunde horiei erreparatu behar; eskuin muturra sartu dadila boterean, karrikara ateraz eginen diogula aurre, eta bide horretatik ezkerra berriz indartuko zaigula, etab.
Azken aipamen hori soilik iruzkinduko dut, zeren nahiko tamalgarria da ikustea gaur egun ezkerreko ideiak berpizteko batzuek ikusten duten bide bakarra eskuin muturra boterean lekutzea dela. Eskuin mutur batekin boterean, ezkerretik eta abertzaletasunetik ere sortu diren alternatiba guztiak zapuztuko ziren, atzera begirako urrats handi bat emanen zen, guztiak guztiz alternatibarik gabe utziz. Beraz, galdera pausatu beharko diogu gure buruari: nolaz iritsi gira horrelako gogoeta bat izatera? Denbora gutxi dugu galdera horri erantzun bat emateko, eta hobe dugu gaurdanik lotzea ez bada nahi bost urte barru eskuin muturra boterean guztiz finkatzea. (...)

Goiz batzuk zailak egiten zaizkigu…

Ainize Butronpar Ainize Butron
Enbata Hilabetekariko Sar Hitza - Ohetik altxatu eta irratian berri saila entzuteari ekiten diogu gehienetan goizean. Batzuetan loaren baporeak oraindik ez arras haizatuak, berriak belarri gor batekin entzun eta aurrera egiten diogu egunari...
Baina, badira goiz batzuk, nun buruari astintze on bat ematen dioten berriek, eta entzutearekin soilik asaldatze bideari ekiten diogun. Barne tripak korapilo ezinegon batean sartzen ahal zaizkigu honako berri hau entzuten dugularik: Estatu frantsesean bost pertsonek biztanleriaren aberastasunen %40ak metatzen dituzte. (...)