10/11/2025

Catégorie : Chroniques

OpinionChroniquesCommuniqués de presseCourriers des lecteursTribunes Libres

Burua erronkaz beterik

Ainize Butronpar Ainize Butron
Enbata Hilabetekariko Sar Hitza - Ondoko hilabeteetan datorzkigunak hitz labur batzuekin laburbildu behar bagenitu, honako hauek baliatuko genituzke: erronka berriak, edo desafio berriak. Anitzak dira mugimendu abertzale, ezkertiar, alternatibo, euskaltzale eta abarrek, urtero, esanguratsuak zaizkien gaiak pil pilean mantentzeko edo injustizia bati aurre egiteko bultzatzen dituzten ekimen eta ekintzak. Baina, 2023 urte honetan datorzkigun hitzorduek bide orria hozka batez goratzen dute eta funtsezko eztabaida batzuk mahai gainean jartzen. Hori bereziki egia da mugimendu abertzaleak bere buruari finkatu dizkion helburuekin, Bagira prozesuaren bidez abiatu gogoetak ondoko urteotako mugimendu abertzalearen ildo politikoaren marraztea baitu helburu.
2023 urte hasiera honetako gai horien ildo politikoek finkatu epeek puntu amankomunak dauzkate. Eta Apirileko hilabeteak epeei dagokienez garrantzi berezia izango du. (...)

Alda, essai transformé

Txetx Etcheverrypar Txetx Etcheverry1
Malgré une victoire incontestable aux élections HLM, l’association doit livrer une nouvelle bataille pour imposer sa représentation au sein d’une étroite coterie d’élus et de représentants syndicaux peu encline à entendre les voix des locataires.
Claude Olive semble assumer le hold-up électoral et le choix de l’entre-soi et de la connivence. Il refuse le renouvellement voulu par les locataires et le revendique haut et fort. (...)

Txomin Peillen abertzalea

Jean-Louis Davantpar Jean-Louis Davant
Denbora gutiz Euskal Herriak Zuberoan galdu ditu hiru argi handi : Junes Casenave (2018-09-24), Allande Socarros (2021-12-08) eta Txomin Peillen (2022- 12-09). Azken hau nor zen engoitik badakikegu, aipamen asko ukan berri baitute horren etorkiak, biziak eta lanek. Izan den abertzaleaz ariko natzaizue hemen egun.
Gaur abertzale izatea gauza franko arrunta dugu idazle, teknikalari, itzultzaile, irakasle, kazetalari, hots langile intelektualen artean. Ez zen ordea batere hola duela 70 urte, aitzitik zinez bitxia, ezin sinetsia zen burutik ongi zegoen norbait « Zazpiak- bat horren alde » izan zedin. Oso guti zeuden, eta jendeak urrikari bezala, ez entzunarena egiten zioten. (...)

Euskaldunen erresuma

Jean-Louis Davantpar Jean-Louis Davant1
824an sortzen da Iruñeko erresuma, Ebro aldeko baskoi musulmanen laguntzarekin. Bi aitzindariak, Eneko Arista eta Musa ibn Musa, elkarren askazi dira. Baina horien ondokoek kartak nahasiko dituzte. Beraz nafar kristauek usu buru eman beharko dute mahomatar armaden erasoei. Guduka handirik galduko dute, hala nola Junkera Ibarrekoa 920an. Almanzor edo Al-Mansurrek euskaldunak sei aldiz erasanen ditu, bi aldiz Iruñen sartuz.
Baina 1002an hiltzen da, eta ber denboran agertzen zaigu Antso Handia (1004-1035). Antso III. horrek Euskal Herriari aire puska bat emanen dio, gerlaz baino gehiago musulmanekiko tratuz eta kristau handikien arteko ezkontzaz. (...)

Sorioneku

Ellande Duny-Pétrépar Ellande Duny-Pétré2
Le sentiment d’appartenance, la conscience nationale d’un peuple s’articulent sur des faits, des objets, des monuments parfois mythifiés. L’arbre de Gernika, le chant d’Iparragirre, l’ikurriña, l’écusson Zazpiak bat, eguzki lore sur les portes de nos maisons et même argizaiola, sont autant de signifiants identitaires qui habitent la culture et l’imaginaire des Basques.
Une main de bronze vieille de 21 siècles a été découverte près du château d’Irulegi (province de Navarre), elle présente un texte en euskara ancien dont le premier mot est compréhensible aujourd’hui. Cet objet porte en lui une charge historique, culturelle et émotionnelle considérable. La part de mystère et d’inconnu qu’il recèle encore accroît son pouvoir de fascination. (...)

Y aura t-il un MeToo au Pays Basque ?

Gaby Aresteguipar Gaby Arestegui
La libération de la parole des femmes ne doit pas créer une confrontation de genre mais permettre d’interroger de l’intérieur le système patriarcal pour que les hommes se sentent concernés.
Les révélations en masse des victimes du patriarcat invitent à revoir nos rapports femmes/hommes, à investir l’intime, à la considération du consentement, au rapport à la masculinité et à ses privilèges… (...)

Iparralde ttipi bat

Panpi Dirassarpar Panpi Dirassar
Enbata Hilabetekariko Sar Hitza - Lurraman. Berriz ere plazer ukan dugu Biarritzeko Irati gelara itzultzean Lurrama normal baten bizitzeko. Arbonako Lurramak oroitzapen ona utzirik ere, gehiago borroka egun gustuarekin haatik, ez zuen Irati gelako Lurramak ekartzen duen handitasun berezi hori erakutsi. Iduri du Irati gela Lurramarentzat pentsatua izan dela.
Lurrama eskaintzean, Euskal Herriko Laborantza Ganbarak nahi ukan zuen laborantza modelo bat sustatu, berak bultzatzen duen modeloa. Urtez urte, Lurrama Iparraldeko hitzordu nagusi bilakatu da, eta ez bakarrik laborarien hitzordua, herri baten hitzordua ere. (...)

Nation rime avec passion

Peio Etcheverry-Ainchartpar Peio Etcheverry-Ainchart2
Quel potentiel onirique génère une découverte archéologique face à celui d’une phase finale de Coupe du monde de football ?
D’un jeu de pieds à la main d’Irulegi, il y a bien une connivence dans la charge émotionnelle, cette passion qui participe à la construction d’une identité nationale. (...)