12/05/2025

Étiquette : International

Articles

EUSKARA JENDEA. 5. atala: « Gerren arteko pizkundean »

Enbatapar Enbata
Frantses Iraultzaren eta Foruen desagerpenaren ostean, erdaren aldeko politikak are zorrotzagoak bilakatu ziren eta, ondorioz, nabarmenago euskararen kaltetan.
XIX. mendean, bestalde, herri kulturaren aurkikuntza dugu. Europako euskaltzaleak eta hizkuntzalariak lanean hasi ziren: Humboldt, Bonaparte…, ondorengo ikertzaileengan eragin nabaria izan zutelarik (Azkue, Barandiaran…). Aldi berean, hizkuntzarekiko eta herriarekiko kontzientzia pizten hasi zen (Lore Jokoak, Zazpiak bat…). XIX. mendeko amaieran eta XX. mendeko hasieran pizkundea gertatu zen euskararen eta euskal kulturaren inguruan: erakundeak (Eusko Ikaskuntza, Euskaltzaindia), elkarteak (Euskaltzaleak…), kazetak (Eskualduna, Eguna…), literatura, bertsolaritza… (...)

Pour une nouvelle stratégie du choc

Gaby Aresteguipar Gaby Arestegui2
Les récentes catastrophes à Valence, Mayotte et Los Angeles révèlent la vulnérabilité de notre monde face à la crise climatique.
Plutôt que de sombrer dans l’inaction, ces crises peuvent devenir des opportunités pour une bifurcation écologique, à condition de raviver des récits d’un avenir désirable. (...)

Zientzia gizartearentzat (1)

Nicolas Goñipar Nicolas Goñi1
Duela bi hilabeteko zutabean galdera hau luzatzen zuen Nicolas Goñik: egia-ostearen lokatzetan, nola sartu egitate zientifikorik eztabaida politikoetan?
Lehen zati honetan, arazoa hurbilagotik begiratzera gonbidatzen gaitu, bigarren zati batean erantzun proposamenak eman aitzin. (...)

Notre face cachée

Jean-Louis Davantpar Jean-Louis Davant
La femme est la face cachée de l'humanité. Certes on la regarde beaucoup, mais de quelle façon ? L’on ne voit guère ses deux principales qualités : son travail et son intelligence.
Cette ignorance du travail et de l'intelligence des femmes est une profonde injustice à leur égard, mais aussi une perte colossale pour l'humanité, surtout pour sa vie publique ainsi privée de la moitié au moins de son génie qui reste encore trop confinée. (...)

Faut-il rembourser Paris Hilton ?

Malika Peyrautpar Malika Peyraut
L'Edito du mensuel Enbata - Les cendres des incendies monstres de Californie sont encore chaudes et Paris Hilton et son chihuahua pleurent toujours la disparition de leur bicoque de 1 300 mètres carrés de Beverly Hills, à Los Angeles (à moins qu’il ne s’agisse de la beach house de Malibu, les sources manquent de précision sur le sujet).
Dans un monde où le dérèglement climatique n’est plus une prédiction rabat-joie d’une poignée d’écolos hirsutes et de climatologues fans de carottes, l’adaptation est devenue un enjeu majeur auquel nos sociétés sont tout autant impréparées qu’elles ne le sont pour sa grande soeur atténuation. La question de "qui paye" et "qui assure" y devient centrale. (...)

Elgarrekin, Herria, Burujabetza

Tribune Librepar Tribune Libre
Ipar Euskal Herriko Mugimendu Abertzaleak aurtengo Aberri Egunan, Apirilaren 20an, Donibane Garazi lurralde eta xoko guzietatik jindako ahal bezain bat jenderen bilgune izatera deitzen du. Karia horretara, Mugimendu Abertzalearen aniztasuna eta indarra biltzeko deia luzatuz. 
Hara jarraian, joan den larunbatean, otsailaren 1ean, Donibane Garazin egin prentsaitzinekoan  Mattin Etcheverryk eta Ainize Butronek egin hitzartzea. (...)

2025eko Otsail Ostegunak

Enbatapar Enbata
Otsail Ostegunak Amikuzen euskaraz antolatzen diren otsaileko ostegunetako hitzaldien izenak dira. Zabalik elkarteak antolatzen ditu 1997tik geroz pentsamendua eta ezagutzaren inguruko eztabaidak eta topaketak bultzatzeko eta euskararen erabilera indartzeko xedearekin.
Aurten, otsailaren 6, 13, 20 eta 27an, hitzaldiak Donapaleuko bi lekutan iraganen dira: lehena ("Palestina, eguneroko odoltsua") Herriko Etxeko gela berdean (igogailua bada), eta beste hiruak ("Tokiko hazien berreskuratzearen erronka", "Kabalkaden egiteko motibazioak" eta "Itsas korronteak eta klima aldaketa") Donapaleuko Bideak gunean. Arratseko 8ak30etan hasten dira, tenorez. Hitzalditik landa, baso bat eta bixkotxatto bat partekatuz bi ele partekatzen ahal direlarik aldi bakotx. Jarraian egitarau zehatza. (...)

Larresoroko pareta eta gerla handiak

Tribune Librepar Tribune Libre
Gabi Daraspe - Urtarrilean, Larresoroko pareta handi bat ederturik agertu zen «Faxismoaren aurka borrokatu» zioen mural handi batekin. Faxismoaren kontra mugitzea beharrezkoa da, batez ere tendentzia horrek indarra hartzen duelarik mundu osoan. Euskal Herria ez da salbuespena: eskuin muturra hedatzen ari da bozetan, eta hemen ere biderkatzen ari dira erasoak. Instituzionalki, karrikan, sare sozialetan, jendeen buru eta ekintzetan orokortzen ari den faximoaren eta erreakzioaren kontra egitea behar beharrezkoa da.
Larresoroko tindaketa ez zen bakarra izan, zorionez, Euskal Herriko xoko ezberdinetan faxismoaren kontrako aldarriak loratu baitira azken hilabeteetan (txalo artistei!). Orokorkiago, arlo guztietan gaitz horri aurre egiteko antolatzea beharrezkoa da. (...)

Le revirement de la France au Sahara Occidental

David Lannespar David Lannes1
Le 28 juillet 2024, Emmanuel Macron a reconnu la souveraineté marocaine sur le Sahara Occidental, marquant un tournant diplomatique pour la France.
Ce revirement, motivé par des enjeux économiques et géopolitiques, intervient dans un contexte de pression croissante du Maroc sur ses partenaires européens, au détriment du soutien international aux droits des Sahraouis. (...)